Ποιοί Είμαστε

Ποιοί Είμαστε

Είμαστε μια παρέα φίλων που ζούμε και εργαζόμαστε στα Γιάννενα. Η ζωή μας στην πόλη, δυστυχώς, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα είναι πολύ πληκτική. Περισσότερο έντονο είναι αυτό όταν είσαι λάτρης της φύσης. Όταν έχεις αναμνήσεις από το χωριό των παιδικών σου χρόνων, όταν αρέσκεσαι να περπατάς στο βουνό, να απολαμβάνεις το βουητό των ποταμιών. Παρόλα αυτά η τάση φυγής, η διάθεση για μικρές αποδράσεις τα Σαββατοκύριακα, μακριά από τη πλήξη της πόλης, εξακολουθούσε να παραμένει τάση με …σπάνια εφαρμογή.

Αυτό που φαίνεται ότι έλειπε ήταν ένα επιπλέον κίνητρο. Το κίνητρο αυτό το αποκτήσαμε όταν αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε έναν μικρό θησαυρό. Έναν θησαυρό που αφθονεί στην Ήπειρο, λόγω της εδαφικής της μορφής και των πολλών αναγκών που αυτή δημιούργησε στους προγόνους μας. Η ανάγκη της επικοινωνίας με τα γύρω χωριά, η ανάγκη για πρόσβαση σε αγρούς και βοσκοτόπια, τους δύσκολους χειμερινούς μήνες.

Ο θησαυρός αυτός που οι προγονοί μας, δημιούργησαν και μας κληροδότησαν απλόχερα είναι τα πέτρινα γεφύρια που έκτισαν. Γεμάτη η Ήπειρος, και η Ελλάδα, από πετρογέφυρα. Άλλα μεγάλα, ξακουστά και ονομαστά όπως το θρυλικό γεφύρι της Άρτας. Άλλα μικρά, ξεχασμένα και παρατημένα στο πέρασμα των χρόνων.

Για να κτιστούν αυτά τα μικρά έργα τέχνης και, στις μέρες μας πια, μνημεία πολιτισμού, οι πρώτες ύλες υπήρχαν . Γεμάτη η άγονη περιοχή μας από πέτρες. Οι κτιστάδες ήδη είχαν αναπτύξει την τέχνη τους. Προερχόμενοι από τα θρυλικά μαστοροχώρια της Ηπείρου, δημιουργοί εντυπωσιακών αρχοντικών, ξεκίνησαν να δημιουργούν τις γέφυρες.

Αρχικά γινόταν η επιλογή της περιοχής. Διάλεγαν τα μέρη όπου το ποτάμι στένευε. Εκεί στηνόταν η ξύλινη σκαλωσιά, το ξυλότυπο. Επάνω σε αυτό προχωρούσε το κτίσιμο του γεφυριού ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές, τις βάσεις. Σταδιακά προχωρούσε προς τα επάνω διαμορφώνοντας το τόξο. Το δέσιμο του γεφυριού γίνονταν από κονίαμα χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες όπως ασβέστη, νερό, χώμα , κεραμίδι και ασπράδια αυγών!

Το άνοιγμα, το ύψος και ο αριθμός των τόξων διαφοροποιείται από την ιδιομορφία της κάθε περιοχής και έτσι ποικίλει από γεφύρι σε γεφύρι. Συναντάμε γεφύρια μονότοξα, δίτοξα ή και μεγαλύτερα. Συνήθως στις βάσεις του γεφυριού υπάρχουν μικρότερα τόξα, τα βοηθητικά, για να διευκολύνουν την έκβαση των νερών. Σημαντικό, επίσης, στοιχείο είναι οι ειδικές κατασκευές που παρατηρούμε ανάμεσα στα κεντρικά και βοηθητικά τόξα έτσι ώστε να αναχαιτίζουν την ορμή του ποταμού.

Την χρηματοδότηση αναλάμβαναν οι κάτοικοι της περιοχής, και σε κάποιες περιπτώσεις η γέφυρα φέρει το όνομα τους. Σε άλλες περιπτώσεις η ονομασία δόθηκε από παρακείμενα κτίσματα. Μύλους, βρύσες ή εκκλησίες.

Ατενίζοντας κανείς τα γεφύρια είναι αδύνατο να μην διαπιστώσει πόσο πολύ σεβάστηκαν οι προγονοί μας το φυσικό περιβάλλον. Οι ανθρώπινες αυτές κατασκευές ταιριάζουν αρμονικά με το τοπίο. Σε πολλές περιπτώσεις μένεις με την εντύπωση πως υπήρχαν εκεί από πάντα. Θαρρείς πως δημιουργήθηκαν μαζί με τα ποτάμια, τις κοιλάδες, την βλάστηση…

Σήμερα πλέον βρίσκονται εκεί για να μας «γεφυρώνουν» με το παρελθόν και να μας διηγηθούν τις ιστορίες τους. Ποιός δεν έχει ακούσει τον θρύλο του γεφυριού της Άρτας; Ποιος δεν ξέρει πόσο έχει δεθεί το γεφύρι της Πλάκας, με την ιστορία του τόπου μας; Και πόσα ακόμη μπορείς να μάθεις μελετώντας την ιστορία των γεφυριών… Σε πόσα απίθανα μέρη μπορείς να βρεθείς αναζητώντας τα…

Συναντήσαμε γέφυρα που η κάθε βάση της βρίσκεται σε διαφορετικό νομό! Γεφύρια εντυπωσιακά που η διαδρομή για να τα προσεγγίσεις σε μαγεύει σε κάθε σου βήμα. Γεφύρια που «αγκαλιάζουν» εντυπωσιακούς καταρράκτες. Ανακαλύψαμε και φωτογραφήσαμε γέφυρες που δεν υπήρχαν «χαρτογραφημένες». Ακολουθήσαμε διαδρομές δυσπρόσιτες ακόμη και για πεζοπορίες.

Διαπιστώσαμε όμως και πόσο εύκολο είναι να φτάσεις σε τέτοια μέρη με το αυτοκίνητο, λίγα λεπτά από την πόλη, αλλά αγνοούσαμε την ύπαρξη τους. Διαπιστώσαμε περιπτώσεις που η παρουσία της γέφυρας είναι έως σήμερα λειτουργική, για την επικοινωνία μεταξύ των συνοικισμών (μαχαλάδων) του χωριού. Σμίξαμε με γεφυράκια που υπάρχουν στις πιο απίθανες περιοχές. Η εκτροπή του ποταμού, ανθρώπινη εφεύρεση, τα αφήνει να στέκονται στη μέση μιας πεδιάδας.

Δυστυχώς όμως βλέπεις και μέρη που το μόνο που σώζεται είναι το «ίχνος» του γεφυριού αφού αφέθηκαν εγκαταλειμμένα στη τύχη τους, και μοιραία έπεσαν. Καταγράψαμε ακόμη γεφύρια θαμμένα από τσιμέντο και απορρίμματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις θλίβεσαι και εξοργίζεσαι.

Είναι ανάγκη να γίνει μια συστηματική καταγραφή των παραδοσιακών πέτρινων γεφυριών. Να αναδειχθούν αυτοί οι αρχιτεκτονικοί θησαυροί. Και, όπου χρειάζεται, να γίνουν ενέργειες για την προστασία τους. Θα χαρούμε να επικοινωνήσουμε με φίλους που έχουν τις ίδιες σκέψεις και τα ίδια ενδιαφέροντα με την ομάδα μας. Να ανταλλάξουμε τις εμπειρίες μας, να συγκεντρώσουμε πληροφορίες , να επισκεφτούμε και να φωτογραφίσουμε τα γεφύρια του τόπου τους.

Η συντακτική ομάδα του site